Blog: De nieuwe uitdagingen van de RES

De nieuwe uitdagingen van de Regionale Energie Strategie.

Eindelijk is het dan zover: onlangs is het klimaatakkoord voor Nederland gepresenteerd. Hiermee wil de overheid de uitstoot van broeikasgassen (CO2) met 49 procent terugdringen in 2030. Het behalen van een akkoord waarbij zoveel partijen betrokken zijn, is natuurlijk op zichzelf al een grote prestatie. Alleen zijn we er hiermee nog lang niet. Sterker nog, de grootste uitdaging van de beoogde verduurzaming moet nog komen: de implementatie van de besloten maatregelen op lokaal niveau. Dit is niet eenvoudig, aangezien de verschillen in omgeving en lokale belanghebbenden ervoor zorgen dat de optimale oplossingen uiteenlopen per gemeente en zelfs per wijk of straat.

Om de implementatie goed te laten verlopen heeft de overheid gekozen om Nederland op te delen in 31 energieregio’s. Per regio wordt een Regionale Energie Strategie (RES) opgesteld, waarin afspraken worden gemaakt over duurzame elektriciteit, de warmtetransitie en de benodigde infrastructuur. Deze afspraken zijn een implementatie van het nationale klimaatakkoord, maar ze houden wel rekening met de lokale behoeftes, belangen en mogelijkheden. Dit is een goede manier om alle stakeholders te betrekken en zo samen een passende oplossing te vinden om verduurzaming in de regio te verwezenlijken.

Nieuwe uitdagingen

De RES zorgt ervoor dat er per regio vaart wordt gezet achter het implementeren van het klimaatakkoord. Dit brengt ook nieuwe uitdagingen met zich mee: in een korte tijd moeten veel vraagstukken worden opgelost. Voor de warmtetransitie is het bijvoorbeeld wel eerst van belang dat alle mogelijke warmtebronnen in de regio in kaart worden gebracht. Is het bijvoorbeeld mogelijk om warmte diep uit de grond te halen (geothermie), of liggen er mogelijkheden tot het terugwinnen van warmte uit afvalwater (riothermie)? Voordat er daarnaast een regionaal besluit wordt genomen over het opwekken van duurzame elektriciteit, moet het wel eerst duidelijk zijn wat de mogelijkheden zijn op het gebied van bijvoorbeeld zonnepanelen en windparken. Van alle oplossingen op dit gebied moet de technische en financiële haalbaarheid in kaart worden gebracht. En wat vinden de omwonenden eigenlijk van initiatieven in hun buurt? Kortom, voordat de RES definitief wordt vastgelegd, is het belangrijk voor regio’s om veel voorkennis te vergaren. Op basis hiervan kan goed geïnformeerd overleg plaatsvinden en kunnen uiteindelijk de ideale oplossingen worden opgesteld.

Samenwerking

Vaak is het voor de gemeenten binnen een energieregio zelf lastig om binnen korte tijd al het vooronderzoek uit te voeren dat nodig is voor het opstellen van de RES, aangezien hier veel capaciteit voor nodig is. Het kan dus lonen om hiervoor een externe partner in te schakelen. Bij No Nonsense Technical Solutions (NNTS) hebben we ervaren dat gemeenten verschillende diensten goed kunnen gebruiken voorafgaand aan besluitvorming op het gebied van verduurzaming. Allereerst kunnen we gemeenten die bezig gaan met de RES aanbevelen om een quickscan van de regio uit te laten voeren. Dit houdt in dat alle mogelijke bronnen van duurzame energie in de regio in kaart worden gebracht. Zo kan een vergelijking worden gemaakt tussen deze bronnen, om te kijken wat potentiële oplossingen zijn. Hierdoor is het voor de betrokkenen die meepraten over de RES een stuk duidelijker wat de keuzemogelijkheden eigenlijk zijn. Ook is het belangrijk dat het maatschappelijke aspect niet wordt vergeten. Een oplossing kan technisch en financieel gezien natuurlijk heel interessant zijn, maar het is essentieel dat deze ook op draagvlak kan rekenen onder de betrokken partijen.

Wanneer gemeenten al een specifieke oplossing op het oog hebben kan een uitgebreid haalbaarheidsonderzoek meer helderheid bieden. Het is dan namelijk handig om de financiële en technische haalbaarheid goed in kaart te brengen. Ook hier is het belangrijk om het draagvlak onder omwonenden en andere belanghebbenden duidelijk te krijgen. Dit leidt dan weer tot geïnformeerde besluitvorming voor de RES. Ten slotte is het nog sterk aan te bevelen om een kennispartner te betrekken bij de vorming van de RES zelf. Een onafhankelijke kennispartner kan namelijk objectief advies geven over oplossingen die worden aangedragen. Hierdoor blijft de strategie realistisch en uitvoerbaar.

Onze diensten

Zoals genoemd bieden wij vanuit NNTS al deze diensten: we kunnen een quickscan uitvoeren, een uitgebreide haalbaarheidsanalyse doen, of aanschuiven tijdens de RES. Wij hebben technische en financiële expertise en verliezen ook het maatschappelijke aspect niet uit het oog.